2014م - 1444هـ








حمد و سپاس شایسته کسی است علما را میراث بران پیامبران قرار داده است،

خداوند فرموده: ﴿



إ ٤٣[ ﴾النحل: 34 .]و

درود و سالم بر بهترین کسی که زمانی که در مورد حکم دین الله از او سوال شد به آن

)1 )جواب داد، و فرمود: »درمان انسان سرگردان سوال کردن است«



و فرموده: »سخنان



)2 )من را به دیگران برسانید اگرچه یک آیه باشد«



. صلی اهلل علیه وعلی آله وصحبه



أمجعنی.

اما بعد: مدینه منوره از همان زمانی که رسول الله ج بر آن قدم گذاشت و مسجد

مبارکش را بنا کرد تبدیل به مرکز انتشار نور و هدایت مردم شد، از همان زمان و تا زمان

حال،مسجد النبی ج، آن مسئولیت دینی که بر عهدهاش گذاشته شده را بجامیآورد،

یکی از مهمترین این مسئولیتها پاسخ دادن به سوالهای شرعی مردممیباشد، هنوز

نیز فتواهایی که از مسجد النبی صادرمیشود، نزدمسلمانهای سراسردنیا از جایگاه

ویژهای برخوردار است، کامال به آن فتواها اعتماد دارند، و علمای حرم مکی و مدنی



1 -رواه ابو داود)443 )و منذری گفته است: ابوداود آن را منقطع روایت کرده و ابن ماجه آن را متصل

روایت کرده... نگا »مختصر السنة« 9/901 و آلبانی گفته: حدیث حسن است، و ابن خزیمه و

ابن حبان آن را در »کتاب صحیح« خود آورده اند و حاکم گفته است: حدیث صحیح است، امام

ذهبی با او موافق هست أ. ه »صحیح ابو داود« )463.)

2 -بخاری 6/469 در کتاب األنبیاء روایت کرده، باب ما ذکر عن بنی اسرائیل و ترمذی حدیث شماره

)9639 )فی کتاب العلم، باب ماجاء فی الحدیث عن بنی اسرائیل، و رجوع به شرح حدیث در

.989-980/9 »الفتح»



6 پاسخ به سواالت زائران حرمین

مورد احترام و تقدیر همه مسلمین هستند، هیچ کسی نتوانسته است جایگاه آنها -علما-

را کم اهمیت قرار دهد، اگر به تمام دورهها و حکومتهایی که سر کار میآمدند،

بنگریم میبینیم جایگاه علمای حرم ویژه و خاص بوده.

زمانی که حکومت سعودی بر سرکار آمد علما را بیشتر از گذشته تکریم کرد، و

»هیئت کبار علما و )جلنة الدائمة لإلفتاء(گروه دائمی فتوا«را تاسیس نمود.

و از طریق امواج رادیوییبرنامهای به عنوان »نور عىلالدرب«)چراغی بر سر راه( را

به گوش شنوندگان رساند، که در این برنامه سوالهای شنوندگان را از سراسر دنیا

دریافت میکند و علمای بزرگ که متخصص هستند به آن پاسخ میدهد، در تمامی

مناطق سعودی نمایندهگی از هیئت فتوا را افتتاح نمود و چندین مراکز اسالمی را در

سراسر دنیا بازگشایی نمود که بوسیله این مراکز پاسخ شرعی را به مردم هر منطقهای

میرسانند، حکم خداوند را به مردم میرسانند، و به مردم کمک میکنند تا به نحو

احسن و به بهترین شکل عبادات را انجام دهند، و در داخل خود کشور سعودی علما

هنوز این رسالت پاسخ دادن به سوالهای شرعی را بر عهده دارند، و در میان سوالهای

شرعی که پرسیده میشود جزء زیادی از آن در مورد حج و عمره و زیارت هست که

توسط حاجیان و عمره گزاران از کشورها و مذهبهای مختلف پرسیده میشود، بر

همین مبنا، قسم توجیهوارشادریاستعمومیحرمنبویتصمیم گرفته اینسوالها که

همیشه تکرارمیشودو همه حاجیان و عمرهگزاران چه زن و چه مرد، سالم و بیمار، باید

جوابهای آن را بدانند را جمع آوری کند چون اینسوالها در تمامی موسمهای حج و

عمره در هر روز و هر ساعت پرسیدهمیشود، و علمای محقق و گروه دائمی فتوا به آن

پاسخ دادهاند، این سوالها را در این کتاب جمعآوری نموده و به شما تقدیم میکنیم،

محتویات این کتاب به اینصورت است.

پیشگفتار و پنج فصل:

اما در پیشگفتار: در مورد فضایل حج و عمره و روش آن صحبت میشود.









سوال‌های شرعی که در مورد حج و عمره و زیارت توسط حاجیان و عمره گزاران در برنامه‌ای رادیویی «الكتب على الدرب» = چراغی بر فراز راه رادیو عربستان سعودی، پرسیده‌اند، و علمای محقق و گروه دائمی فتوای عربستان به آن پاسخ داده‌اند، این سوالات و پاسخ‌های آنها در این کتاب جمع‌آوری گردیده است. محتویات این کتاب به اینصورت است: پیشگفتار و پنج فصل: اما در پیشگفتار: در مورد فضایل حج و عمره و روش آن صحبت می‌شو فصل اول: سوال‌های در مورد احرام و میقات‌ها می‌باش فصل دوم: سوال‌های مربوط به حج و عمره. فصل سوم: در مورد سوال‌های خاص زنان. فصل چهارم: سوال‌های مربوط به نماز و روزه. فصل پنجم: زیارت شهر مدینه و آداب آن.