2013م - 1444هـ
Hamd, Allah’adır. O’na hamdeder, O’ndan



yardım ve bağışlanma dileriz. Nefislerimizin şer-

rinden ve amellerimizin kötülüklerinden O’na sı-

ğınırız. Allah kimi hidayete ulaştırırsa onu sap-

tırabilecek kimse yoktur, kimi de saptırırsa onu



hidayete erdirebilecek yoktur. Şehadet ederim

ki Allah’tan başka hak ilah yoktur. Yine şehadet

ederim ki Muhammed, O’nun kulu ve Rasûlüdür.



Allah’ın salat ve selamı, onun, ailesinin ve asha-

bının üzerine olsun.



Allah Teâlâ, Peygamberinin ehl-i beytine



bazı haklar tanımış ve onlara bazı faziletler ih-

san etmiştir. Ehl-i sünnet ile muhalifleri arasında,



onların bu haklarını ve faziletlerini kabul etme

konusunda büyük bir fark vardır. Şöyle ki ehl-i

sünnet, bu hak ve faziletleri kabul eder ve ifrat



6 Ehl-i Beyt ve Hakları

ya da tefrite düşmeden gereklerini yerine getirir.



Muhalifleri ise bu hususta birbirine zıt iki uç nok-

tada yer alır. Bazıları bu haklara yenilerini ekle-

miştir. Hatta onlardan bir kesim o hak sahiplerini



âlemlerin Rabbinin derecesine çıkaranlar olmuş-

tur. Kimileri de o haklara karşı çıkmış ve onları



reddetmiştir. Hatta o hak sahiplerini zalimler de-

recesinde görenler bile olmuştur.



Allah Teâla’dan, bu kısa risalede, ifrat ya da

tefrite düşmeden ehl-i beyti tanıtma ve haklarını

beyan etme hususunda bizi muvaffak eylemesini

niyaz ederiz.



Ehl-i Beyt

Sözlükte Ehl-i Beyt

Halil şöyle demiştir: “Erkeğin ‘ehli,’ onun

eşidir. Aynı kökten gelen ‘teehhül’ de evlenmek

demektir.”1



Ehl-i beyt, evin sakinleri demektir. Ehl-i İs-

lam da İslam’ı din olarak kabul edenlerdir.2



“Âl” kelimesinin anlamı, el-Mekâyîs fi’l-

Luğa’da şöyle geçer: “Erkeğin âli, ev halkıdır.”3



İbn Manzur da şöyle demiştir: “Erkeğin âli,



ehlidir/ailesidir. Allah’ın âli ve Rasulullah sallal-

lahu aleyhi ve sellem’in âli ise veli kullardır. “Âl/آل “



1 Bkz. Kitabu’l-Ayn, 4/89.

2 Bkz. es-Sıhah, 4/1628; Lisanu’l-Arab, 11/28.

3 Bkz. 1/161.



kelimesinin aslı “ehil/أهل “kelimesidir. “He” harfi

“hemze”ye çevrilmiş ve “أأل “olmuştur. İki hemze

peş peşe geldiği için de ikincisi elife çevrilmiştir.

(Böylece “Âl/آل “olmuştur.)”4



“Âl” kelimesi, “ehil” kelimesinin aksine ge-

nellikle şeref ve üstünlük ifade eden kelimelere



izafe edilir. O nedenle -mesela- “dokumacının

âli” denmez. Ancak “dokumacının ehli” denebilir.

“Beyt/ev” kelimesine gelince; kişinin beyti,

onun evi, sarayı ve şerefidir.5



“el-Beyt” dendiği

zaman Allah’ın evi olan Beytullah, yani Kâbe akla

gelir. Çünkü müminlerin kalbi ona özlem duyar



ve nefisler orada huzur bulur. Cahiliye dönemin-

de “ehlu’l-beyt” dendiği zaman Beytullah’ın sa-

kinleri, özellikle de Kureyş akla gelirdi. İslam’dan



sonraki dönemde ise ehl-i beyt dendiğinde kas-

4 Bkz. Lisanu’l-Arab, 11/31. Benzeri bir açıklamayı er-Rağıb



el-İsfehani de Ğaribu’l-Kur’ân’da (s. 30) yapmıştır.

5 Bkz. İbnu’l-Esir, en-Nihaye, 1/170.

8 Ehl-i Beyt ve Hakları



tedilen, Allah Rasulü sallallahu aleyhi ve sellem’in

âlidir.6

Istılahta Ehl-i Beyt

Âlimler, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in



ehl-i beytinin kimler olduğu konusunda ihtilaf et-

miş ve farklı görüşler belirtmişlerdir. Bu görüşle-

rin en meşhurları şunlardır:



Birinci görüş: Ehl-i beyt, sadaka ve zekât

almaları haram kılınan kimselerdir. Âlimlerin

çoğu bu görüştedir.



İkinci görüş: Onlar, Peygamber sallalla-

hu aleyhi ve sellem’in nesli ve özellikle de hanım-

larıdır. İbnu’l-Arabi bu görüşü tercih etmiş ve



6 Bkz. el-Mufredat fi Ğaribi’l-Kur’ân, s.29. Şeyhulislam İbnu’l-

Kayyim rahimehullah bu konudaki hususi eseri olan Celâu’l-

Efhâm fi Fadli’s-Salâti ve’s-Selâm ‘alâ Muhammedin



Hayri’l-Enâm’da bu konuyu uzun uzadıya ele almıştır. O ese-

re ve eseri tahkik yapanın mukaddimesine bakılabilir. Zira mu-

hakkik, orada bu konuda yazılmış olan kitapları zikretmiştir.



Bu da ehl-i sünnet âlimlerinin bu konuya verdikleri önemi gös-

termektedir.



Ehl-i Beyt ve Hakları 9



savunmuştur.7



Bu görüşte olanlar içinde Pey-

gamber sallallahu aleyhi ve sellem’in hanımlarını



ehl-i beytin dışında tutanlar da vardır.

Üçüncü görüş: Ehl-i beyt, kıyamet gününe

kadar Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e tâbi

olanlardır.8



Bu görüşü Şafiîlerden İmam Nevevi,9

Hanbelîlerden de el-Merdavi10 tercih etmiştir.

Dördüncü görüş: Ehl-i beyt, Peygamber



sallallahu aleyhi ve sellem’in ümmetindeki takva sa-

hipleridir.



Bu görüşler içinde tercihe şayan olan, ilk gö-

rüştür.



Soru: Sadaka ve zekât almaları haram kılı-

nanlar kimlerdir?















Ehli Beyt ve Hakları: Yazar kitabında şöyle demiştir: ”Allah Teâlâ, Peygamberi sallallahu aleyhi ve sellem’in ehli beytine bazı haklar tanımış ve onlara bazı faziletler ihsan etmiştir. Ehli sünnet ile muhalifleri arasında, onların bu haklarını ve faziletlerini kabul etme konusunda büyük bir fark vardır. Şöyle ki: Ehli sünnet, bu hak ve faziletleri kabul eder, ifrat veya tefrite düşmeden gereklerini yerine getirir.Muhalifleri ise, bu hususta birbirine zıt iki uç noktada yer alır.Bazıları bu haklara yenilerini eklemişlerdir. Hatta onlardan bir kesim, o hak sahiplerini âlemlerin Rabbinin derecesine kadar çıkarmıştır. Kimisi de o haklara karşı çıkmış ve onları reddetmiştir. Hatta o hak sahiplerini zâlimler derecesinde görenler olmuştur.Allah Teâlâ’dan, bu kısa risalede ifrat ya da tefrite düşmeden ehli beyti tanıma ve haklarını beyan etme hususunda bizleri muvaffak kılmasını niyaz ederiz.”